Hoe kan Landpark Assisië zich ontwikkelen tot landschap van de toekomst?

Wat is er zo belangrijk aan het restaureren van een gebouw en wat maakt je werk zo leuk?
Restaureren is als het ware een grote opknapbeurt van een gebouw. Wanneer er niets wordt gedaan aan een historisch gebouw raakt het na verloop van tijd in verval, daarom is restaureren op den duur noodzakelijk. Vaak krijgen historische gebouwen een andere functie om behouden te kunnen blijven, een “herbestemming”.

Het proces van restaureren en herbestemmen is erg bijzonder en leuk. Het is als een boek met verschillende hoofdstukken. Als ik begin, duik ik altijd in het archief op zoek naar oude foto’s en tekeningen. Ik probeer een beeld te vormen over hoe het vroeger was. Soms lukt het zelfs om de geschiedenis deels terug te brengen tijdens een restauratie. Een voorbeeld hiervan is in het hoofdgebouw van het Landpark. Daar brengen we de prachtige historische stucwerk plafonds terug die nu verborgen liggen achter de verlaagde plafonds. Het leukste vind ik dan ook om het uiteindelijke resultaat van al het vele werk terug te zien.

Is je werk moeilijk, duurt het lang en is het restaureren duur?
Omdat geen enkel gebouw hetzelfde is en je deze zoveel mogelijk van het origineel wilt behouden, bestaat iedere restauratie uit maatwerk. Hiervoor is veel zorgvuldigheid en kennis vereist en het is dus zeker niet makkelijk om dit op een goede manier te doen. Het is daarom ook erg belangrijk om veel ervaring op te doen in de praktijk.

Een restauratieproject duurt vaak lang omdat de voorbereidingen al beginnen ver voordat er aan het gebouw gewerkt wordt, dit is de “planvorming”. We starten dan met het in kaart brengen van de staat van het gebouw. Hiermee wordt een restauratieplan gemaakt die de basis vormt voor de restauratiewerkzaamheden. In dit plan moeten veel ingewikkelde keuzes worden gemaakt. Alles bij elkaar duurt een gemiddelde restauratie dan ook al snel twee jaar en bij grote, ingewikkelde restauraties kan dit zelfs nog vele jaren langer duren.

Het is zeker niet goedkoop. Het kan zelfs duurder zijn dan het realiseren van een compleet nieuw gebouw. Maar dan zouden de identiteit, het materiaalgebruik, de tijdsperiode en de uitstraling van een monument verloren gaan. Je kunt je toch niet voorstellen dat het Landpark het hoofdgebouw en de kapel zou moeten missen als het kloppende hart van het park? Wij zetten ons dan ook met veel enthousiasme en passie in voor de restauratie van het hoofdgebouw en de kapel.

Gelukkig draagt de overheid hier ook aan bij door een groot deel van de historische gebouwen aan te merken als Rijksmonument. Daarnaast stimuleren en helpen ze eigenaren van een monument door geld beschikbaar te stellen voor restauraties in de vorm van subsidie. Hiervan kunnen de eigenaren een deel van de restauratiekosten betalen. 

Waarom voel je je verbonden met het Landpark?
Ik voel mij verbonden met het Landpark door de natuurrijke omgeving en de structuur van het prachtige park met de hoofdassen die uitkomen op het hoofdgebouw en de kapel. Je wordt in het Landpark met open armen ontvangen, iedereen is heel vriendelijk. Daarnaast vind ik de geschiedenis van het Landpark erg interessant en inspirerend. Alle transformaties in de zorg hebben daar plaatsgevonden en vinden er nog steeds plaats, wat ook terug te zien is in de architectuur. Ook de verschillende initiatieven die tot bloei komen in het Landpark versterken nog meer de positie van het Landpark in haar omgeving. 

Ik ben trots dat ik aan dit prachtige restauratieproject mag werken en mijn passie erin kwijt kan. Hopelijk heb ik jullie een klein kijkje kunnen geven in de restauratiewereld en natuurlijk tot ziens bij de opening van het gerestaureerde hoofdgebouw en kapel op Landpark Assisië.

Vanaf vandaag - de geboortedag van Vincent van Gogh - gaat Prisma met ruim 50 Brabantse partners een meerjarige samenwerking aan in het Van Gogh Nationaal Park in Brabant. Hiermee verbinden wij ons aan de ambities van Van Gogh Nationaal Park nieuwe stijl. Het park wordt het eerste Nationaal Park ‘nieuwe stijl’ in Nederland. Alle partners gaan zich namelijk inzetten voor een fraaier landschap met prachtige natuur, waardevol erfgoed, groen dat doorloopt tot in het hart van de steden en dorpen en een vitaal boerenland met duurzaam toerisme, midden in een economisch krachtige regio. 

De ruim 50 partners zijn afkomstig uit verschillende onderdelen van de samenleving: natuur, landbouw en andere maatschappelijke organisaties, overheden, bedrijfsleven en kennisinstellingen. Samen nemen ze hun verantwoordelijkheid voor het landschap, zodat ook toekomstige generaties van een gezonde, groene leefomgeving kunnen genieten. Vincent van Gogh is daarbij een inspiratiebron.

Onze ambitie sluit aan bij de beweging die het van Gogh National Park ‘nieuwe stijl’ wil zijn. Een beweging die gericht is op domeinoverstijgend partnerschap. Een partnerschap waarin burgers, bedrijven, maatschappelijke organisaties en overheden samen zorg dragen voor een gezonde inclusieve leefomgeving om in te wonen te werken en te recreëren.  Prisma is trots samen te werken met alle betrokken partijen. 

Lees hier alles over het van Gogh Nationaal Park. 

Lobke Meekes licht haar bomenproject toe op landpark Assisië in Biezenmortel. Foto Jostijn Ligtvoet © Jostijn Ligtvoet

BRON: BNdeStem

BIEZENMORTEL - Kunstenares Lobke Meekes zoekt voor een kunstproject op landpark Assisië in Biezenmortel bomen met een verhaal. Mensen kunnen bomen die voor hen een speciale betekenis hebben voordragen. Meekes gaat proberen door het opkweken van met stekjes en zaadjes er een sterk bos van te maken. 

In de achtertuin van het Rooi Harten klooster in Tilburg staan dicht bijeen drie monumentale oude beuken. Vermoedelijk zijn ze rond 1890 geplant. De missionarissen die ze plantten, zijn al lang overleden, maar de bomen staan er nog. Voor indiener Geert aanleiding om de bomen voor te dragen voor Eenwoud, een project dat kunstenares Lobke Meekes uitvoert op het landpark in Biezenmortel. ,,Misschien hebben de bomen onderling een kameraadschap ontwikkeld, dat weten we niet. Het zou mooi zijn als de nazaten van deze drie bomen een plek krijgen op het park”, zegt Geert op een promotiefilmpje van Eenwoud.
   
Latere generaties
Meekes, kunstenaar uit  het Gelderse Harfsen, is namens het kunstproject Common Ground een van de vier kunstenaars die uitgekozen om een project uit te voeren. Meekes wil op een terrein van een hectare op Assisië straks nazaten van bomen planten die door mensen zijn aangedragen. ,,Dat kunnen bomen zijn die mensen mooi of belangrijk vinden, maar ook bomen waarbij ze een bepaalde binding mee hebben. Het plan is om zaden of stekjes van die bomen te nemen en die weer te laten uitgroeien tot sterke bomen voor latere generaties", zegt Meekes. ,,Ze groeien samen op, vertakken zich en vormen een geheel: Eenwoud.”
Daarvoor heeft Meekes een platform opgezet waarop mensen ondersteund door een korte tekst en een foto een boom kunnen voordragen die ze graag in het bos op Assisië terug zouden willen zien. Tot nu toe zijn er dertig  bomen gemeld. Van drie voorgedragen bomen liet Meekes een filmpje maken: naast het trio beuken in Tilburg is er ook een filmpje van een enorme, 500 jaar oude Kroezeboom die staat in Fleringen ten zuiden van Tubbergen. De boom werd voorgedragen door Sabine die speciale herinneringen bewaard aan uitstapjes met haar vader, een kunstenaar die de boom ook op het doek vastlegde. En Han uit Breda koos voor een solitaire eik uit het Cadettenbos bij Breda waar hij speciale jeugdherinneringen bij heeft. ,,Het kan en mag van alles zijn", zegt Meekes. Uiteindelijk hoopt ze op een paar honderd bomen met een verhaal te kunnen opkweken. 

Groter systeem
Ze is er zich van bewust dat het een project met een uitzonderlijke lengte is. Eer de bomen een beetje zijn gegroeid, ben je tientallen jaren verder. Maar dat vindt ze geen probleem. ,,We lijken als mensen steeds verder af te komen staan van de natuur. De achterliggende gedacht is dat we als mensen deel uitmaken van een veel groter systeem. Mensen en bomen hebben elkaar nodig om te overleven Zo kun je mensen daar deelgenoot van maken.”
Meekes is geen bomendeskundige maar heeft zich wel grondig in het onderwerp verdiept. Voor een project met landschapskunst in Venlo in Limburg verdiepte ze zich in het lot van de zomereik die door  verlaagde waterstand en verzuring van de bodem in de problemen is gekomen. Ze ontwikkelde een plan om een soort van beschermd reservaat voor de noodlijdende eik te ontwikkelen. Door kennis van wetenschappers en andere deskundigen te bundelen en te vergroten zouden de oorzaak van de eikensterfte  kunnen worden opgespoord en bestreden. Het project bleef steken in de ontwikkelfase, maar zette Meekes uiteindelijk op het spoor van Eenwoud.
Toen organisator Studio Assisië kunstenaars vroeg om ideeën voor het landschapspark, schreef ze haar voorstel voor een woud vol betekenisvolle bomen. Anderhalf jaar geleden presenteerde ze haar bomenplan in een imposante bomencirkel in de tuin van het klooster. Bij die eerste presentatie waren er zes kunstenaars die plannen presenteerden waarvan er vier hun voorstellen mochten uitwerken. Naast Meekes zijn dat Observatorium uit Rotterdam dat een ontmoetingsplaats wil maken, ontwerpersduo Maartje Dros en Eric Klarenbeek die een moswerkplaats inrichten en Neeltje ten Westenend, die onderzoek doet naar routes en routines op Assisië. 

Broeders Penitenten
Meekes ontwikkelde haar voorstel mede geïnspireerd door de vroegere functie van het klooster. Al ruim honderd jaar terug begonnen de Broeders Penitenten met een initiatief mensen met een verstandelijke beperking een beschermde omgeving te bieden. Nog altijd wordt zorg verleend op Assisië. ,,Je ziet hier ook dat de broeders niet alleen goed voor de mensen zorgden, maar ook voor de natuur.” Meekes hoopt met haar project dat deelnemers die bomen aandragen zich ook mede-verantwoordelijk voelen voor het project. ,,Bomen moeten verzorgd worden, het zou mooi zijn als mensen actief deelnemen en hun boom verzorgen en bezoeken.”  
In 2006 studeerde Meekes af aan de kunstacademie ArtEZ in Zwolle.  Ze laat zich inspireren door maatschappelijke vraagstukken en landschappen. Voor haar kunstprojecten werkt ze veelal met groepen mensen. Op Vleistival, een kleinschalig pop-up-festival in 2019 in Deventer, liet ze bezoekers vanuit de vraag hoeveel ze  van zichzelf wilden laten zien, een bijzondere selfie maken van hun eigen 'vlees’;  littekens, vetrollen etc. Die selfie diende als toegangsbewijs voor het festival. Op Modder Earth (2019) liet ze bezoekers letterlijk met de voeten in Overijsselse modder zitten, een reactie op één van de vier toekomstscenario’s voor Overijssel in 2050. 

Prisma en sociale onderneming Butterfly Effect tekenden 18 december een samenwerkingsovereenkomst voor de plaatsing van vijf kleinschalige woningen voor vrijwilligers op Landpark Assisië in Biezenmortel. Op deze manier bouwen beide organisaties aan een woongemeenschap waar mensen mét en zonder beperking samen met elkaar kunnen wonen. Als alles volgens plan verloopt komen de eerste vrijwilligers in de zomer van 2020 op het Landpark wonen.

De samenwerking biedt nieuwe mogelijkheden om het welzijn van de bewoners van Prisma op Landpark Assisië verder te vergroten. Bestuurder Jaap de Bruin: “Het concept van Butterfly Effect draagt bij aan het welzijn van onze cliënten doordat de nieuwe bewoners op basis van hun intrinsieke motivatie geselecteerd worden. Vrijwilligers vervullen een zeer belangrijke rol in het leven van mensen met een beperking. Het plaatsen van woningen voor vrijwilligers geeft vorm aan onze ambitie om het Landpark open te stellen voor mensen die willen bijdragen aan deze bijzondere gemeenschap.”

BIEZENMORTEL - De zonnestralen deden nog even aardig hun best. Wel zo leuk donderdagmiddag op Landpark Assisië, want juist daarom draaide het. Het terrein waar ruim 200 mensen met een verstandelijke beperking wonen is een zonnepark rijker. Twee hectare groot, 6106 panelen in lange rijen, vanuit de trein Tilburg-Den Bosch goed te zien.

Ben Ackermans 24-10-19, 18:04 Bron: BD

Twee bewoners en Jaap de Bruin, voorzitter van de Raad van Bestuur van zorgorganisatie Prisma, zorgden samen voor de officiële openingshandeling. Bewonersmedium Landpark TV legde het op camera vast. Het werd niet gezegd, maar voor zover bekend is de zonnewei de eerste die is aangelegd in de regio rond Tilburg.

Driekwart van de stroom voor heel Prisma 
De panelen kunnen samen 1,68 megaWatt aan elektriciteit leveren. Daar profiteert Assisië van, maar ook de andere 129 locaties die Prisma in Brabant heeft. ,,Ze leveren 75 procent van onze elektra-energie”, hield De Bruin zijn gehoor voor.
Voor deze vorm van verduurzaming zijn de stichters van Assisië, de broeders Penitenten, volgens de topman een mooie inspiratiebron. ,,Zij zijn altijd vrijwel zelfvoorzienend geweest, met een eigen boerderij, bakkerij en wasserij.”
In die geest is de landbouwschuur op het terrein onlangs gerenoveerd en gasloos gemaakt. In twee nieuwe groepswoningen komt er ook al geen gas aan te pas voor verwarming, douchen en koken. Die al bewoonde huizen hebben vorige week gezelschap gekregen van twee soortgelijke en een ontmoetingsruimte, en nog drie woningen zijn op komst. Allemaal geheel van hout.

© 2017 Stichting Prisma |  Disclaimer